Badanie cytologiczne polega na pobraniu romazu z różnzch okolic ciała i urtwaleniu na szkiełku podstawowy.

1. cytologia szyjki macicy -przy pomocy szczoteczki Cervix Brush pobranie rozmazu z szyjki macicy na szkiełko podstawowe.

                            
                                  Cervix Brush

2.cytologia jamy macicy - przy pomocy np.Utero Brush albo Pipelle de cornier pobranie rozmazu komrkowego z wnętrza macicy ( jama macicy) na szkiełko podstawowe.

                                            
3.cytologia sutka- pobranie komórek gruczołu piersiowego uzyskanych z biopsji na szkiełko podstawowe i utrwalenie.


4.biopsja cienkoigłowa- pozwala na pobranie komórek np. z sutka do badania cytologicznego.Wykonuje się cienką igłą z tzw.wolnej ręki lub pod kontrolą  aparatu USG 

Celem badania cytologiczynego szyjki macicy jest ocena, czy złuszczone komórki są prawidłowe, czy patologiczne - podejrzane o proces nowotworowy.Najlepiej jest pobierać w pierwszej połowie cyklu po miesiączce.Skuteczność cytologii w wykrywaniu raka płaskonabłokowego wynosi wg różnych autorów od 50-70 % .Skuteczność cytologii w wykrywaniu raka  gruczołowego szyjki macicy jest znikoma - tylko 1-2 %  !!!!!!!

Skutecznoiść cytologii można podnieść poprzez wykonanie cytologii płynowej i testu DNA  na wirusy HPV

Podział wg Papanicolau jest następujący:

• Grupa I w rozmazie stwierdza się prawidłowe komórki powierzchownych warstw nabłonka wielowarstwowego płaskiego szyjki macicy i komórki gruczołowe z kanału szyjki.
• Grupa II w rozmazie obok komórek stwierdzanych w grupie I-szej, widać liczne komórki zapalne oraz komórki pochodzące z procesów regeneracyjnych.
• Grupa III w rozmazie widoczne są komórki z cechami dyspazji (nieprawidłowe), które mogą być wynikiem stanu zapalnego ustępującego po leczeniu przeciw zapalnym lub krioterapii. Ta grupa pacjentek powinna podlegać badaniu kolposkopowemu.
• Grypa IV w rozmazie stwierdza się komórki o cechach raka płaskonabłonkowego przedinwazyjnego.
• Grupa V w rozmazie stwierdza się komórki nowotworowe odpowiadające rakowi naciekającemu szyjkę macicy.

Klasyfikacja nieprawidłowości komórek nabłonkowych w systemie Bethesda 2001

Komórki nabłonka płaskiego:

• atypowe komórki nabłonka płaskiego (ASC)
• o nieokreślonym znaczeniu (ASC-US)
• zmiany śródnabłonkowe nabłonka płaskiego małego stopnia (LSIL), dużego (HSIL-ASC-H)
• zakażenie ludzkim wirusem brodawczaka (HPV)
• śródnabłonkowa neoplazja (nowotworzenie) (CIN I)

• dyspazja średniego i dużego stopnia (CIN II i CIN III), rak płaskonabłonkowy.

Inne elementy znajdujące się w rozmazach cytologicznych pobranych z tarczy szyjki macicy:

• fizjologiczna flora pochwy

• flora bakteryjna zewnątrzpochodna, najczęściej dostająca się do pochwy w czasie stosunku - dwoinki rzeżączki, haemophilus vaginalis, leptothrix, promieniowce

• pierwotniaki - rzęsistek pochwowy

• grzyby - candida albicans

• wirusy - Herpes simplex (HSV) wirus opryszczki,

• wirus Human Papilloma (HPV) wirus brodawki ludzkiej

• wirus cytomegalii (CMV),chlamydie
  
  
  ...................................................................................................
  
  2.cytologia jamy macicy - przy pomocy np.Utero Brush albo Pipelle de cornier pobranie rozmazu komrkowego z wnętrza macicy ( jama macicy) na szkiełko podstawowe.
  
                                              
  3.cytologia sutka- pobranie komórek gruczołu piersiowego uzyskanych z biopsji na szkiełko podstawowe i utrwalenie.
  
  
  4.biopsja cienkoigłowa- pozwala na pobranie komórek np. z sutka do badania cytologicznego.Wykonuje się cienką igłą z tzw.wolnej ręki lub pod kontrolą  aparatu USG